Φλέγον ζήτημα των ημερών μας η ανεργία, όπως πολύ σωστά τονίζουν τα Μ.Μ.Ε. Μόνο που η ανεργία δεν είναι ζήτημα που απλώς αναλύεται. Είναι μια καθημερινότητα που φθείρει καθώς βιώνεται. Είναι μία κατάσταση που αποτελματώνει καθημερινά μια κοινωνία και καταστρέφει το ενεργότερο δυναμικό της μέσα σε ένα βούρκο αθέλητης αδράνειας.
Πλησιάζει Σεπτέμβρης σιγά – σιγά. Ένας μήνας ιδιαίτερος για την ελληνική πραγματικότητα. Είναι ο μήνας που κάποτε συνήθιζε ο Έλληνας να εύχεται «καλό χειμώνα», με την έννοια της εργασιακής παραγωγικότητας που, ακόμα και αν παρέμενε ενεργή κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, διήγε μια ιδιόρρυθμη περίοδο θερινής ραστώνης. Είναι επίσης ο μήνας της ανεπίσημης ενάρξεως της εργασιακής σαιζόν για όποιον είχε τη δυνατότητα της καλοκαιρινής ανάπαυσης. Είναι ακόμα ο μήνας κατά τον οποίο η θερινή περίοδος ολοκληρώνεται και πολλές εποχιακές δουλειές δίνουν το «ραντεβού» τους για τον επόμενο χρόνο, αναγκάζοντας τους εποχιακά εργαζομένους να αναζητήσουν τη χειμερινή εργασιακή τους στέγη. Είναι ή, μάλλον καλύτερα, ήταν… Γιατί ο Σεπτέμβρης πλέον για τους Έλληνες, νέους, μεσόκοπους και μεγαλύτερους, δεν έχει καμία ιδιαιτερότητα, καθώς απλά αποτελεί έναν ακόμα μήνα μάταιης εργασιακής αναζήτησης.
Διαβάζοντας τα επίσημα, αλλά όχι και σωστά, στοιχεία του Ο.Α.Ε.Δ. για την ανεργία, θυμάμαι την τοποθέτηση στην περυσινή Δ.Ε.Θ. του σημερινού πρωθυπουργού και τότε ηγέτη της αξιωματικής αντιπολίτευσης, η οποία ακόμα βάδιζε σε σωστό, πατριωτικό δρόμο. Αφού κατακεραύνωσε την κυβέρνηση του ΠΑ.ΣΟ.Κ. των ΓΑΠ και Βενιζέλου (ναι, αυτού με τον οποίο συγκυβερνά και ο οποίος έχει το πρωτοφανές θράσος να ζητά επίσημα τη συμπόρευση της νεολαίας για την ανασύσταση του ΠΑ.ΣΟ.Κ.) για την πολιτική τους που έβαζε ταφόπλακα στα εργασιακά όνειρα των νέων, ζητούσε από τους τελευταίους να μη μεταναστεύσουν, παρά να μείνουν στην Ελλάδα, γιατί ο ίδιος ήταν εγγυητής ενός καλύτερου εργασιακού μέλλοντος γι’ αυτούς. Έπλεξε μάλιστα το εγκώμιο του ελληνικού πνεύματος, το οποίο παντού έδινε το δικό του στίγμα και αποτελούσε εγγύηση προόδου και καινοτομίας σε κάθε τομέα, εργασιακό, πνευματικό, εμπορικό, πάσης φύσεως δημιουργικό. Όλα αυτά πέρυσι. Γιατί από τη στιγμή που προθυμοποιήθηκε να συμβάλει στο εθνοσωτήριο έργο των δανειστών μας, ο κ. Σαμαράς πολλά ξέχασε, μεταξύ αυτών και την τόσο σπουδαία (δικά του λόγια) ελληνική νεολαία.
Τα στοιχεία λοιπόν του Ο.Α.Ε.Δ. καταδεικνύουν και με το παραπάνω τον επιλήσμονα πρωθυπουργό. Η ανεργία αυξήθηκε το μήνα Ιούλιο κατά 1.59%. Συνολικά 1.147.372 Έλληνες είναι εκτός εργασιακού στίβου, ενώ ειδικά για τους νέους τα νούμερα είναι εφιαλτικά. Ο αριθμός 629.907 είναι ιλιγγιώδης, ενώ το ποσοστό που εκτινάχθηκε από πέρυσι για το μήνα Μάιο στο 55% (άρα είναι πλέον υψηλότερο) από το 41.7% τουλάχιστον τρομάζει. Αξίζει να σημειωθεί πως το 2009 (προ σωτηρίου έτους μνημονίου δηλαδή) το ίδιο ποσοστό ήταν στο 11.9%.
Επειδή όμως, όπως λένε οι μαθηματικοί, η στατιστική είναι ο καλύτερος τρόπος να πει κανείς ψέματα, τα στοιχεία αυτά είναι και «στρογγυλευμένα», και «κολακευτικά», χωρίς να αποδίδουν στο απόλυτο την πραγματικότητα. Εξηγούμαι: ως απασχολούμενοι λογίζονται άτομα ηλικίας 15 ετών και άνω τα οποία είτε εργάστηκαν έστω και µία ώρα µε σκοπό την αμοιβή ή το κέρδος, είτε εργάστηκαν στην οικογενειακή επιχείρηση, είτε δεν εργάστηκαν αλλά είχαν μία εργασία ως μισθωτοί ή σε επιχείρηση από την οποία απουσίαζαν προσωρινά. Δε λογίζεται άνεργος λοιπόν όποιος έχει να παρουσιάσει έστω και ένα (1) ένσημο. Και συνεχίζω: δε λογίζεται άνεργος ο υποαπασχολούμενος που λαμβάνει τον παχυλό μισθό των 50-300 (και πολλά λέω) ευρώ το μήνα. Δε λογίζεται άνεργος όποιος δούλευε αλλά κάποια στιγμή μέσα στη χρονιά απολύθηκε, σε μη προσμετρήσιμο για την έρευνα χρόνο. Δε λογίζονται άνεργοι οι φοιτητές και οι υπηρετούντες στρατιωτική θητεία, ασχέτως με το οικονομικό υπόβαθρό τους. Δε λογίζονται άνεργοι όσοι τελειόφοιτοι κάνουν την υποχρεωτική τους πρακτική άσκηση, λαμβάνοντας σε πολλές περιπτώσεις 0 ευρώ. Και ο κατάλογος δεν έχει τελειωμό. Θα είχε ενδιαφέρον λοιπόν μια στατιστική που να αφορά τις μισθολογικές απολαβές των νέων και όχι το αν τελούν εν ανεργία ή εν εικονική εργασία. Όπως θα είχε ενδιαφέρον και η συμβουλή της τριανδρίας προς αυτό το κομμάτι του πληθυσμού για θέματα δευτερευούσης σημασίας όπως πώς να ζήσουν, σε τι να ελπίζουν και άλλα τέτοια χαζά ερωτήματα.
Θα πει κάποιος καλοθελητής πως οι άνεργοι λαμβάνουν επίδομα ανεργίας (κουτσουρεμένο, αλλά φτάνει για τσίχλες). Και αυτό είναι ανακριβές. Συνολικά 922.070 άτομα είναι εκτός αγοράς εργασίας, ωστόσο μόλις 187.723 άνεργοι παίρνουν επίδομα από τον Ο.Α.Ε.Δ. Μα δεν εργάζονται και κάποιοι «μαύρα»; Ναι, αλήθεια είναι αυτό. Πόσοι από αυτούς όμως στην πραγματικότητα στερούνται την ασφάλιση επειδή ο εργοδότης απλά «δεν βγαίνει» και το κράτος αδυνατεί να ελέγξει;
Ηχεί ακόμα στα αυτιά μου η δήλωση του προκλητικού κ. Στουρνάρα, η οποία ακύρωσε δύο χρόνια αντιπολίτευσης της Ν.Δ. σε χρόνο d.t.: η κρίση έφερε, λέει, το μνημόνιο. Συγγνώμη κ. Υπουργέ, αλλά ακόμα και τα επίσημα στοιχεία σας διαψεύδουν, καθώς το μνημόνιο έφερε την κρίση, αυτό άλλωστε ισχυριζόταν και ο Αντώνης Σαμαράς προ κωλοτούμπας.
Αλήθεια κ. Σαμαρά, τι έχετε τώρα να πείτε στο πολυτάλαντο, ειδικευμένο και εξαιρετικά καταρτισμένο πλέον άνεργο νέο ανθρώπινο δυναμικό της χώρας, της οποίας πλέον ηγείστε; Ότι θα φτιάξετε οικονομικές ζώνες με μισθούς Βουλγαρίας; Ότι θα φέρετε ανάπτυξη με υφεσιακά μέτρα; Να μη φύγουν για το εξωτερικό αλλά να σας εμπιστευτούν, γιατί, ως γνωστόν, το λόγο σας τον τιμάτε; Αλήθεια το ψυχολογικό βάρος ενός ανέργου νέου σε ηλικία, που κόπιασε να καταρτιστεί με πτυχία, μεταπτυχιακά και διδακτορικά και αναγκάζεται στην πλέον παραγωγική του ηλικία να μένει αδρανής και να αμφιβάλει, άδικα, για τις ικανότητές του, το έχετε σκεφτεί; Πώς θα τον πείσετε να μη χρησιμοποιήσει το μόνο τίτλο που μπορεί να του ανοίξει εργασιακούς ορίζοντες, αυτόν της ξένης γλώσσας;
Η αλήθεια είναι η εξής; Οι αναλυτές προβλέπουν ακόμα χειρότερες ημέρες, αν και, για να δανειστώ τα λόγια του Νιλς Μπορ, «οι προβλέψεις είναι δύσκολες, ειδικά όταν αφορούν το μέλλον». Αλλά στην Ελλάδα της κυβέρνησης των προθύμων το μέλλον είναι μάλλον ευδιάκριτο. Είναι λύση η μετανάστευση λοιπόν; Όχι, μόνο ως ημίμετρο, καθώς, παραφράζοντας λίγο τον Περικλή, είναι αδύνατο να ευδοκιμεί ο πολίτης και όχι η πατρίδα. Μοναδική λύση φαντάζει η πολιτική αλλαγή και ένα σαφές πρόγραμμα αναδιάταξης της αναπτυξιακής πολιτικής με βάση τις ανάγκες αλλά και εφόδια της χώρας. Μοναδική λύση είναι η άμεση απαγκίστρωση από τους όρους του μνημονίου, προτού η χώρα μας καταντήσει εργασιακό κοιμητήριο των νέων και ελπιδοφόρων Ελληνίδων και Ελλήνων.
Βασίλης Νάστος
Μέλος Νεολαίας Ανεξάρτητων Ελλήνων
